In 2011 werd crowdfunding op het Mergeblog al hot verklaard. Met de verwachting dat het superheet zou worden. Soms worden zelfs je stoutste verwachtingen overtroffen. 2013 wordt voor crowdfunding het jaar van de grote doorbraak. De almaar haast exponentieel exploderende groeicijfers en opbrengsten uit crowdfunding laten menig econoom, ondernemer en trendwatcher watertanden. Sommige projecten zijn zó succesvol en lucratief dat zelfs de beste rendementen op de beurs er bij verbleken. Mensen met goede ideeën mogen dromen van succes. En als je een enthousiaste community weet te binden aan het idee hoeft het niet bij dromen te blijven.
Wereldwijd volume crowdsourcing tot nu. De verwachting is dat de investeringen in 2013 verdubbelen ten opzichte van 2012. Bron: Crowdfunding.nl
Crowdfunding is echter geen vanzelfsprekende geldkraan die opengaat op het moment dat je een pitch lanceert. Het is hard werken om een loyale, enthousiaste community op te bouwen die wil delen in het succes van een plan. En niet iedereen slaagt er in zijn doel te halen. Maar 43% van de aangeboden projecten op ’s werelds grootste crowdsourcing platform Kickstarter haalde genoeg geld op om aan de slag te kunnen gaan.
De wel vruchtbare exercities variëren enorm in achtergrond, doel en genre. Om de kracht van crowdfunding aan te geven, een aantal recordbrekende en bijzondere voorbeelden.
Recordbrekers
De grootste klapper is nog steeds de Pebble Watch. Bedenker Eric Migicovsky werd overdonderd door het aantal aanvragen dat binnen kwam. Hij hoopte 100.000 dollar op te halen. Dat doel was twee uur nadat de campagne was gestart al gehaald. De teller stopte op zo’n 69.000 pledged contributors, samen goed voor 10 miljoen dollar. Migicovsky was ineens eigenaar CEO van een million dollar company.
Torment: Tides of Numera is recordhouder in de categorie games. De ontwikkelaars trokken de stoute schoenen aan en omzeilden de beperkingen van samenwerken met een uitgever. In plaats van een abstracte doelgroep wilden ze de ideeën voor de game direct voorleggen aan de potentiële kopers. Het doel van 900.000 dollar werd ruimschoots overtroffen. Met ruim 74.000 ondersteuningen en een opbrengst van 4,1 miljoen dollar is Torment: Tides of Numera het best gecrowdfunde gameproject ever. De bedenkers hebben beloofd dat de extra miljoenen volledig ten goede komen aan extra uitbreidingen, personages en verhaallijnen.
Veronica Mars T-shirt design. Bron: The Veronica Mars Movie Project
Serieschrijver Rob Thomas probeerde al sinds 2008 de serie Veronica Mars naar het witte doek te krijgen. Producent Warner Brothers zag er echter geen heil in. Wellicht geen verrassing, omdat de show in 2007 na drie seizoenen van de buis werd gehaald vanwege tegenvallende kijkcijfers. Het project dreigde te mislukken. Tot Thomas dit jaar samen met hoofdrolspeelster Kristen Bell een crowdfundingcampagne begon. Resultaat: in recordtijd sneuvelden diverse records. Omdat wederkerigheid een van de sleutelfactoren is bij crowdfunding, krijgen fans die meer dan tien dollar hebben bijgedragen een exclusieve beloning.
Kleine schaal
Crowdfunding kan ook op kleine schaal van grote betekenis zijn. Zo wist de Catalaanse filmproducer Isona Passola €350.000 op te halen voor een wellicht controversiële documentaire. In L ‘endema (De dag erna) wil Passola namelijk in kaart brengen wat er zou gebeuren als Catalonië de onafhankelijkheid uitroept. Blijkbaar zijn er heel wat mensen nieuwsgierig naar dat antwoord.
Dat crowdfunding ook bij niet alledaagse wensen kan helpen, blijkt uit het opmerkelijke verhaal van de Amerikaanse actrice Samantha Futerman en de Franse Anaïs. De twee zijn waarschijnlijk een tweeling, maar gescheiden op jonge leeftijd door adoptie. Ze wisten niet van elkaars bestaan, totdat Anaïs haar vermoedelijke tweelingzus Samantha zag schitteren in de film 21 and Over. Met een dna-test willen ze uitvinden of ze écht een tweeling zijn. Bovendien willen ze die ontdekkingstocht vastleggen in een documentaire. De hartenkreet werd beantwoord. Dankzij meer dan 1200 donaties en een budget van bijna 44.000 dollar kunnen de meiden hun plannen uitvoeren.
Nederland
Dichter bij huis zijn er ook zat mooie initiatieven te vinden die door middel van donaties of kleine investeringen van de grond zijn gekomen. Zoals het journalistieke platform De Correspondent. Men wilde in dertig dagen 15.000 abonnees binnenhalen. Na acht dagen was het al zo ver. Een wereldwijd record voor een journalistiek platform, volgens oprichter Rob Wijnberg. De reden om voor abonnees te kiezen hing samen met het doel om onafhankelijke, kwalitatieve journalistiek te kunnen bedrijven. Leden geven het platform bestaansrecht. Ze hebben geen inspraak op de koers, maar wel medezeggenschap over een deel van het rendement. Voor wat, hoort wat.
15.000 maal dank. Bron: De Correspondent
Het Paard van Troje wist de verbouwing van de foyer buiten de gebaande paden om te financieren. Trouwe bezoekers en fans konden door een stukje ‘Paard’ te kopen hun bijdrage leveren aan de verbetering van de door hun zo gewaardeerde poptempel. Het benodigde geld was binnen no time binnen.
Factor van belang
De lijst met voorbeelden is nog veel langer, van supergrote internationale projecten naar hele kleine lokale initiatieven. Wat maakt crowdfunding nu zo groot? Het is de som van kleine delen. Het gaat om betrokkenheid, binding. Mensen enthousiast maken om samen een doel te bereiken. En om, heel cliché, ‘kleine moeite, groot plezier’.
Maar er zit meer achter. In een tijd dat lenen bij banken steeds moeilijker wordt en subsidiekranen dicht worden gedraaid, wordt crowdfunding steeds meer een alternatieve vorm van financieren. Het wegvallen van de ondersteuning van Big Moneyen Big Government is voor veel entrepreneurs doodeng. Aan de andere kant is het bevrijdend om het heft in eigen hand te kunnen nemen. Of als donateur zelf te bepalen wat belangrijk is om te steunen en wat niet. De diverse recordbrekende projecten laten zien dat het enthousiasme van gepassioneerde fans of een betrokken omgeving aanstekelijk werkt.
Die groei en het succes van de massa leidt tot een bijzondere gewaarwording. Crowdfunding wordt een factor van belang. We kunnen onze dromen laten uitkomen door ze samen met anderen te realiseren. En we hebben daar hebben we geen grote suikeroom voor nodig.
De oorspronkelijke tekst is van 29 mei 2013 en gepost op Merge Media.
Jos Moesman 